عبادت و انتظار

2 قالَ رَسُولُ اللّه‏ِ صلي الله عليه و آله: ...واِنْتِظارُ الْفَرَجِ عِبادَةٌ.

رسول خدا صلي الله عليه و آله فرمود: ...و انتـظار فـرج عـبادت اسـت.

برترين عبادتها

3 قالَ رَسُولُ اللّه‏ِ صلي الله عليه و آله: وَ اَفْضَلُ الْعِبادَةِ اِنْتِظارُ الْفَرَجِ.

رسول خدا صلي الله عليه و آله فرمود: برترين عبادت انتظار فرج است.

انتظار محبوب‏ترين اعمال

4 سَئَلَ عَنْ عَلِىٍّ رَجُلٌ اَىُّ الاعمالِ اَحَبُّ اِلَى‏اللّه‏ِ عَزَّوَجَلَّ. قـالَ عليه ‏السلام: اِنْتِـظارُ الْفَـرَجِ.

مردى از امام على عليه ‏السلام سئوال كرد: محبوب‏ترين اعمال پيش خدا كدام است؟ امـام عليه ‏السلام فرمود: انتـظار فـرج.

انتظار بزرگترين گشايش

5 قالَ عَلِىُّ بْنُ الْحُسَيْنِ عليه ‏السلام: اِنْتِـظارُ الْفَرَجِ مِـنْ اَعْـظَمِ الْفَـرَجِ.

امام سجاد عليه ‏السلام فرمود: انتـظار فـرج از بزرگترين گشايش هاست.

انتظار، برترين‏عمل شيعه

6 قالَ الْجَوادُ عليه ‏السلام: اَفضَلُ اَعمالِ شيعَتِنا اِنْتِـظارُ الْفَرَجِ.

امام جواد عليه ‏السلام فرمود: با ارزش‏ترين اعمال شيعيان ما انتـظار فـرج است.

انتظار عمل بزرگ

7 قالَ الاِمامُ زَيْنُ الْعابِدينَ عليه ‏السلام: اِنْتِظارُ الْفَرَجِ مِنْ اَعْظَمِ الْعَمَلِ.

امام زين‏العابدين عليه ‏السلام فرمود: انتـظار فــرج از جمله بزرگترين اعمال انسان است.

ارزش انتظار

8 قالَ اَبُو عَبْدِاللّهِ عليه ‏السلام: فَاِنْ ماتَ وَ قامَ القائِمُ بَعْدَهُ كانَ لَهُ مِنَ الاَْجْرِ مِثْلُ اَجْرِ مَنْ اَدْرَكَهُ، فَجِدُّوا وَانْتَظِرُوا هَنيئا لَكُمْ اَيَّتُهَا الْعِصابَهُ‏الْمَرْحُومَةُ.

امام صادق عليه ‏السلام فرمود: اگر كسى كه منتظر حضرت است از دنيا برود و حضرت بعد از او قيام كند اجر او همانند اجر كسى است كه زمان او را درك كرده، پس بكوشيد ومنتظر باشيد، گوارا باد بر شما اى ياران مورد لطف خدا.

شهادت و انتظار

9 قْالَ اميرُالْمُؤْمِنينَ عليه ‏السلام: اَلاْخْذُ بِاَمْرِنا مَعَنا غَدا فى‏حَظيرَةِ الْقُدْسِ وَالْمُنْتَظِرُ لِأمْرِنا كَالْمُتَشَحِّطِ بِدَمِهِ فى سَبيلِ‏اللّه‏ِ.

اميرالمؤمنين عليه ‏السلام فرمود: كسى كه مطيع فرمان ما باشد در حظيره‏القدس با ما خواهد بود، و كسى كه منتظر امر ما باشد همانند كسى است كه در راه خدا به خونش درغلتيده باشد.

صفات منتظران

10 قالَ اَبُو عَبْدِاللّه‏ِ عليه ‏السلام: ...مَنْ سَرَّهُ اَنْ يَكُونَ مِنْ اَصْحابِ الْقائِمِ فَلْيَنْتَظِرْ، وَلْيَعْمَلْ بِالْوَرَعِ وَ مَحاسِنِ الاَْخْلاقِ وَ هُوَ مُنْتَظِرٌ.

امام صادق عليه ‏السلام فرمود: كسى‏كه مايل است جزء ياران حضرت مهدى(عج) قرار گيرد بايد منتظر باشد و اعمال و رفتارش در حال انتظار با تقوى و اخلاق نيكو توأم گردد.

بخش دوّم:

شخصّيت منتظران حضرت مهدى (عج)

شخصيّت منتظران

11 عَنْ اَميرِالْمُؤْمِنينَ عليه ‏السلام: اَلْمُنْتَظَر لِأَمْرِنا كَالْمُتَشَحَّطِ بِدَمِهِ فى سَبيلِ اللّه‏ِ.

از اميرالمؤمنين عليه ‏السلام نقل شده كه فرمود: كسى كه منتظر امر و فرمان ما باشد، همانند كسى است كه در راه خدا بخون خود غلتيده است.

فضيلت منتظران

12 قالَ اَبُو عَبْدِاللّه‏ِ عليه ‏السلام: مَنْ ماتَ مِنْكُمْ وَ هُوَ مُنْتَظِرٌ لِهذَا الْأَمْرِ كَمَنْ هُوَ مَعَ الْقائِمِ فى فُسْطاطِهِ قالَ: ثُمَّ مَكَثَ هُنيئَةً، ثُمَّ قالَ: لابَلْ كَمَنْ قارَعَ مَعَهُ بِسَيْفِه، ثُمَّ قالَ: لاوَاللّه‏ِ اِلاّ كَمَنِ‏اسْتَشْهَدَ مَعَ رَسُولِ‏اللّه‏ِ صلي الله عليه و آله.

امام صادق عليه ‏السلام فرمود: اگر كسى از شما بميرد در حالى‏كه منتظر حكومت امام زمان (عج) بوده، همانند كسى است كه با امام قائم عليه ‏السلامدر خيمه‏اش بوده است، سپس اندكى درنگ كرد و فرمود: نه، بلكه همانند كسى است كه در كنار حضرت زد و خورد كند، سپس فرمود: نه، به خدا قسم، بلكه مانند كسى است كه در كنار رسول خدا به شهادت برسد.

موقعيّت منتظران

13 قالَ اَبُو عَبْدِاللّه‏ِ عليه ‏السلام: اِنَّ الْمَيِّتَ مِنْكُمْ عَلى هذَا الاَْمْرِ، بِمَنْزِلَةِ الضّارِبِ بِسَيْفِهِ فى سَبيلِ اللّه‏ِ.

امام صادق عليه ‏السلام فرمود: كسى كه در حال انتظار فرج امام زمان عليه ‏السلامبميرد بمنزله كسى است كه در راه خدا با شمشيرش جهاد كرده است.

پاداش منتظران

14 عَنِ الْباقِرِ عليه ‏السلام: وَاعْلَمُوا اَنَّ الْمُنْتَظِرَ لِهذَا الْأَمْرِ لَهُ مِثْلُ اَجْرِ الصّائِمِ.

امام باقر عليه ‏السلام فرمود: بدانيد كسى كه منتظر حكومت حقّ باشد، پاداش او همانند پاداش روزه‏دار شب زنده‏دار است.

مقام منتظران

15 عَنْ عَلىِّ بْنِ الْحُسَيْنِ عليه ‏السلام: اَلْمُنْتَظِرُونَ لِظُهُورِهِ اَفْضَلُ اَهْلِ كُلِّ زَمانٍ ...

از امام سجاد عليه ‏السلام نقل شده كه فرمود: بهترين مردم هر زمان كسانى هستند كه منتظر ظهور حضرت مهدى عليه ‏السلام هستند.

جايگاه منتظران

16 قالَ اَبُو عَبْدِاللّه‏ِ عليه ‏السلام: مَنْ ماتَ مِنْكُمْ عَلى هذَا الْأَمرِ مُنْتَظِرا لَهُ كانَ كَمَنْ كان فى فُسْطاطِ الْقآئِم.

امام صادق عليه ‏السلام فرمود: كسى‏كه بر اين امر بميرد ومنتظر امام عليه ‏السلامباشد همانند كسى‏است‏كه درخيمه امام‏قائم عليه ‏السلامباشد.

عاقبت منتظران

17 قالَ الصّادِقُ عليه ‏السلام: يا اَبا بَصيرٍ طُوبى لِشيعَةِ قائِمِنَا الْمُنْتَظِرينَ لِظُهُورِهِ، فى غَيْبِتِهِ، وَالْمُطيعينَ لَهُ فى ظُهُورِهِ، اُولئَكَ اَؤْليآءُاللّه‏ِ الَّذينَ لا خَوْفٌ عَلَيْهِمْ وَ لاهُمْ يَحْزَنُونَ.

امام صادق عليه ‏السلام فرمود: اى اَبُوبصير، خوشا به حال شيعيان و پيروان قائم ما، كه در زمان غيبت او منتظر ظهور، و در زمان ظهور مطيع او هستند آنها اولياى خدا هستند كه ترس و اندوهى براى آنان وجود ندارد.

خوشابه‏حال منتظران

18 قالَ الصّادِقُ عليه ‏السلام: طُوبى لِمَنْ‏تَمَسَّكَ بِاَمْرِنا فى غَيْبَةِ قائِمِنا، فَلَمْ يَزِغْ قَلْبُهُ بالْهِدايَةِ.

امام صادق عليه ‏السلام فرمود: خوشا به حال كسى‏كه در زمان غيبت قائم ما به فرمان ما چنگ زند وقلب هدايت شده‏اش به طرف باطل متمايل نشود.

بخش سوّم:

انتظار و منتظر در فرهنگ اسلامى

منتظران در قرآن

19 عَنِ الصّادِقِ عليه ‏السلام فى هذِهِ الاْيَةِ الْكَريمَةِ: (هُدىً لِلْمُتَّقينَ الَّذينَ يُؤمِنُونَ بِالْغَيبِ) اَلْمُتَّقُونَ: شيعَةُ عَلِىٍّ، وَالْغَيبُ هُوَالْحُجَّةُ الغائبُ.

از امام صادق عليه ‏السلامنقل شده است كه در مورد آيه: «هُدَىً لِلْمتَّقينُ الَّذينَ يُؤمنُـونَ بِالْغَيْبِ» فرمود: متّقين، شيعيان على بن ابيطالب عليه ‏السلامهستند و غيب هم حضرت مهـدى عليه ‏السلام غايب است.

منتظران در پيشگاه خدا

20 عَنْ اَبى عَبْدِاللّه‏ِ عليه ‏السلام قالَ: اَقْرَبُ ما يَكُونُ الْعِبادُ اِلَى اللّه‏ِ عَزَّوَجَلَّ وَاَرْضى ما يَكُونُ عَنْهُمْ، اِذَا افْتَقَدُوا حُجَّةَ اللّه‏ِ، فَلَمْ يَظْهَرْ لَهُمْ، وَلَمْ يَعْلَمُوا بِمَكانِهِ، وَهُمْ فى ذلِكَ يَعْلَمُونَ اَنَّهَ لَمْ تَبْطُلْ حُجَّةُ اللّه‏ِ، فَعِنْدَها فَتَوَقَّعُوا الْفَرَجَ كُلَّ صَباحٍ وَ مَسآءٍ.

امام صادق عليه ‏السلام فرمود: نزديك‏ترين حالت بندگان به خدا و خشنودى او از آنها هنگامى است كه حجّت خدا در ميان آنها نباشد و براى آنها ظاهر نشود و آنها محـل او را ندانند. ولى در عين حال معتقد باشند كه حجّت خدا هست، در اين زمان شب و روز در انتظار فرج باشند.

منتظران وحزب‏اللّه‏

21 قالَ النّبِىُّ صلي الله عليه و آله : طُوبى لِلصّابِرينَ فى غَيْبَتِهِ، طُوبى لِلْمُتَّقينَ عَلى مُحَجَّتِهِمْ، اُوْلئِكَ وَصَفَهُمُ اللّه‏ُ فى كِتابِهِ فَقالَ:«وَالَّذينَ يُؤْمِنُونَ بالْغَيْبِ»وَ قالَ:«اُولئِكَ حِزْبُ اللّه‏ِ اَلا اِنَّ حِزْبَ اللّه‏ِ هُمُ الْمُفْلِحُونَ»

پيامبراكرم صلي الله عليه و آله فرمود: خوشا به حال كسانى كه در غيبت حضرت صبور باشند و خوشا به حال كسانى كه در محبت ورزيدن در راه اهل بيت عليهم‏السلام استوار ماندند، خداوند آنها را در كتابش اينطور توصيف نموده‏است: «آنها كه به جهان غيب ايمان آوردند» آنها حزب‏اللّه‏ هستند، آگاه باشيد به درستى كه حزب‏اللّه‏ رستگار است.

منتظران پيروز

22 عَنْ اَبى جَعْفَر عليه ‏السلام قالَ: ما ضَرَّ مَنْ ماتَ مُنْتَظِرا لامْرِنا اَلاّيَمُوتَ فى‏وَسَطِ فُسْطاطِ الْمَهْدِىِّ وَعَسْكَرِهِ.

امام باقر عليه ‏السلام فرمود: كسى كه در حال انتظار امام زمان عليه ‏السلام مرده باشد، زيـان نـكرده كه در ميان خيمه يا لشگر حضرت نمرده است. (يعنى هر جا بميرد، پاداش شهيد را دارد).

منتظران استوار

23 عَنْ اَبى جَعْفَرٍ عليه ‏السلام قالَ: يَأْتى عَلَى النّاسِ زَمانٌ يَغيبُ عَنْهُمْ اِمامُهُمْ فَيا طُوبى لِلثّابِتينَ عَلى اَمْرِنا فى ذلِكَ الزَّمانِ.

امام باقر عليه ‏السلام فرمود: زمانى بر مردم مى‏آيد كه امام و پيشواى آنان غيبت مى‏كند، پس خوشا به حال كسانى كه در آن زمان بر فرمان ما استوار و ثابت قدم باشند.

صبر و انتظار درقرآن

24 قالَ الرِّضا عليه ‏السلام : ما اَحْسَنَ الصَّبْرَ وَ اِنْتِظارَ الْفَرَجِ، اَما سَمِعْتَ قَوْلَ‏اللّه‏ِ تَعالى: «فَاْرْتَقِبُوا اِنّى مَعَكُمْ رَقيبٌ» وَقَولَهُ عَزَّوَجَلَّ: «فَانْتَظِرُوا اِنّى مَعَكُمْ مِنَ الْمُنْتَظِرينَ» فَعَلَيْكُمْ بِالصَّبْرِ فَاِنَّهُ اِنَّما يَجيئُ الْفَرَجُ عَلَى الْيَأْسِ، فَقَدْ كانَ الَّذينَ مِنْ قَبْلِكُمْ اَصْبَرَ مِنْكُمْ.

امام رضا عليه ‏السلام فرمود: شكيبائى و انتظار فرج چقدر نيكو است، آيا گفته خدا را شنيديد كه فرمود. «شما منتظر باشيد كه من هم با شما منتظرم» و همچنين فرمود: «انتظار بكشيد كه من هم با شما از انتظار كشندگانم»، بنابراين صبور باشيد، چون فرج بعد از زمان يأس و نااميدى مى‏رسد و افراد قبل از شما صبورتر بودند.

انتظار و ائمّه

25 قالَ الصّادِقُ عليه ‏السلام : مِنْ دينِ الْأَئِمَّةِ الْوَرَعُ وَ الْعِفَّـةُ وَ الْصَّلاحُ (...اِلى قَوْلِهِ) وَ اِنْتِـظارُ الْفَـرَجِ بِالصَّـبْرِ.

امام صادق عليه ‏السلام فرمود: تقوى و پاكدامنى و درستى... و انتظار فرج با صبر و بردبارى از راه و رسم ائمه عليهم‏السلام است.

پاداش صبر وانتظار

26 قالَ رَسُولُ اللّه‏ِ صلي الله عليه و آله : سَيَأْتى قَومٌ مَنْ بَعْدِ كُمُ الرَّجُلُ الْواحِدُ مِنْهُمْ، لَهُ اَجْرُ خَمْسينَ مِنْكُمْ، قالُوا: يا رَسُولَ اللّه‏ِ نَحْنُ كُنّا مَعَكَ بِبَدْرٍ وَ اُحُدٍ وَ حُنَيْنٍ، وَ نَزَلَ فينَا الْقُرْانُ، فَقالَ صلي الله عليه و آله: اِنَّكُمْ لَوْ تَحَمَّلُوا لِما حُمِّلُوا لَمْ تَصْبِرُوا صَبْرَهُمْ.

رسول خدا صلي الله عليه و آله فرمود: به زودى بعد از شما گروهى مى‏آيند كه پاداش يك نفر از آنها به اندازه پاداش پنجاه نفر از شماست. آنها گفتند: اى رسول خدا، ما در جنگ بدر و احد و حنين با تو بوديم و درباره ما قرآن نازل شد. رسول خدا صلي الله عليه و آله فرمود: آنچه را آنها به دوش گرفتند، اگر بر دوش شما مى‏نهادند، مثل آنها صبر و استقامت نمى‏كرديد.

انتظار و جهاد

27 قالَ اَبُو عَبْدِاللّه‏ِ عليه ‏السلام: اَلْمُنْتَظِرُ لِلثّانى عَشَرَ كَالشّاهِرِ سَيْفَهُ بَيْنَ يَدَىْ رَسُولِ‏اللّه‏ِ صلي الله عليه و آله يَذُبُّ عَنْهُ.

امام صادق عليه ‏السلام فرمود: كسى كه در انتظار امام دوازدهم عليه ‏السلاماست، همانند كسى‏است كه در ركاب رسول‏خدا صلي الله عليه و آله شمشيرش را برهنه كرده و از او دفاع مى‏كند.

ولايت در زمان‏انتظار

28 قالَ سَيِّدُ الْعابِدينَ عليه ‏السلام: مَنْ ثَبَتَ عَلى وِلايَتِنا فى غَيْبَةِ قائِمِنا اَعْطاهُ اللّه‏ُ اَجْرَ اَلْفِ شَهيدٍ مِثْلَ شُهَداء بَدْرٍ وَ اُحُدٍ.

امام زين‏العابدين عليه ‏السلام فرمود: كسى كه در زمان غيبت قائم ما بر ولايت ما استوار باشد، خداوند پاداش هزار شهيد از شهداى جنگ بدر و احد را به او خواهد داد.

صبر و انتظار

29 عَنِ الاِمامِ الْعَسْكَرى عليه ‏السلام لاِبْنِ بابِويْهِ: ...وَ عَلَيْكَ بِالصَّبْرِ وَ اِنْتِظارِ الْفَرَجِ، فَاِنَّ النَّبِىَّ صلي الله عليه و آله قالَ: اَفْضَلُ اَعْمالِ اُمَّتى اِنْتِظارُ الْفَرَجِ.

امام عسگرى عليه ‏السلام به ابن‏بابويه فرمود: ...بر تو باد به صـبر و انتـظار فـرج، چون پيامبر گرامى صلي الله عليه و آله فرمود: برترين اعمال امّتم انتظار فرج است.

عبادت زمان انتظار

30 عَنِ الصّادِقُ عليه ‏السلام : ...وَاللّه‏ِ عَبادَتُكُمْ فِى السِّرِّمَعَ اِمامِكُمُ الْمُسْتَتَرِ فى دَوْلَةِ الْباطِلِ وَ حالَ الْهُدْنَةِ، اَفْضَلُ مِمَّن يَعْبُدُاللّه‏َ عَزَّوَجَلَّ فى ظُهُورِ الْحَقِّ مَعَ الاِمامِ الظّاهِرِ فى دَوْلَةِ الْحَقِّ.

از امام صادق عليه ‏السلام نقل شده است كه فرمود: به خدا قسم عبادت پنهانى شما در زمان غيبت در حكومت باطل از عبادت كسى كه خدا را در زمان امام حاضر و دولت حقّ عبادت مى‏كند برتر است.

مردم در زمان انتظار

31 قالَ الْحُسَيْنُ بْنُ عَلِىٍّ عليه ‏السلام: لَهُ غَيْبَةٌ يَرْتَدُّ فيها اَقْوامٌ وَيَثْبِتُ فيها اخَرُونَ فَيَوُذُّونَ وَ يُقالُ لَهُمْ: «مَتى هذَا الْوَعْدُ اِنْ كُنْتُمْ صادِقينَ». اَما اَنَّ الصّابِرَ فى غَيْبَتِةِ عَلَى الاَْذى وَالتَّكْذيبِ بَمِنْزِلَةِ المجاهِدِ بِالسَّيْفِ بَيْنَ يَدَىْ‏رَسُولِ‏اللّه‏ِ صلي الله عليه و آله.

امام حسين عليه ‏السلام فرمود: حضرت مهدى داراى غيبتى است كه گروهى در آن مرحله مرتد مى شوند و گروهى ثابت قدم مى‏مانند و اظهار خشنودى مى‏كنند. افراد مرتد به آنها مى‏گويند: «اين وعده كى خواهد بود اگر شما راستگو هستيد؟» ولى كسى كه در زمان غيبت در مقابل اذيّت و آزار و تكذيب آنها صبور باشد، مجاهدى است كه با شمشير در كنار رسول خدا صلي الله عليه و آله جهاد كرده است.